Jak reagujecie na porażkę? Pomstujecie i zniechęcacie się czy może próbujecie dalej mądrzejsi o doświadczenie?
To jak się zachowacie zależy od bardzo istotnego czynnika. Na tyle istotnego, że badaczka Carol Dweck, poświęciła mu lata badań i napisała o nim całą książkę.
Ten czynnik to nasze przekonanie o samych sobie, a konkretnie przekonanie o naszej zmienności lub stałości. Część z nas uważa człowieka za istotę stałą i niezmienną. Osoby o takim nastawieniu postrzegają porażkę jako “dowód”, że nie nadają się do pewnych działań - nie będą ich więcej kontynuować, bo po co?
Po drugiej stronie, znajdują się osoby postrzegające człowieka jako zmiennego i dynamicznego. Takie osoby traktują porażkę jako wskazówkę, że należy zmienić taktykę i spróbować jeszcze raz, inaczej.
W jednym ze swoich licznych eksperymentów, Dweck rozdawała uczniom łamigłówki z poleceniem by je rozwiązali. Kiedy pokazywali swoje wyniki, badaczka proponowała im bardziej skomplikowane łamigłówki. Część uczniów z entuzjazmem zabierała się za trudniejsze wyzwania. Część jednak nawet nie spróbowała.
Uczniowie którzy nie chcieli brać udziału deklarowali później, że inteligentni ludzie nie popełniają błędów i wszystko wychodzi im od razu. Uczniowie którzy podjęli próby twierdzili później, że była to fajna zabawa i nauka czegoś nowego.
Skąd ta różnica?
Jeżeli wynik świadczy o inteligencji, czyli cesze - porażka znaczy, że jestem głupi. Przykre i upokarzające. Nic
dziwnego, że nie chcemy narażać się po raz drugi. Jeżeli jednak wynik jest miarą włożonego wysiłku, nie ma problemu. Porażka oznacza, że muszę postarać się bardziej. Wniosek dużo bezpieczniejszy dla samooceny.
Przekonania kierują naszym życiem i decyzjami. Dweck twierdzi, że nastawienie na rozwój jest bardziej przydatne. Osoby o takim nastawieniu lepiej radzą sobie w nowych sytuacjach i mają dużo większą motywację do pracy nad sobą. Przekłada się to pozytywnie na osiągnięcia zawodowe i relacje. Dla osób przekonanych o zmienności, każde nowe wydarzenie jest okazją do zebrania doświadczeń, a nie egzaminem kompetencji. Porażki nie godzą w ich mniemanie o sobie.
Czy nastawienie można zmienić? Tak ale wymaga to czasu. Na szczęście dowodów na naszą zmienność jest wiele. Każdy kto opanował nową umiejętność od podstaw, a teraz osiągnął w niej biegłość jest żywym przykładem naszej zmienności.
Dla dociekliwych:
Carol Dweck, Nowa psychologia sukcesu. Wyd. Muza SA - dobrze napisana książka, w której Dweck opisuje
i przedstawia swoje badania oraz pokazuje jak nastawienie na rozwój ułatwia codzienne życie i co ważniejsze, jak można się go nauczyć.
TED talk Carol Dweck - ciekawa prelekcja o przekonaniu o zmienności vs stałości. Profesor mówi dość powoli, zalecam oglądanie w prędkości 1.25.
Mindset that promote resilience- pod tym linkiem możesz pobrać w PDF cały artykuł naukowy o tym jak nastawienie na zmienność wspiera rezyliencję wśród studentów (jest to ogólne pojęcie oznaczające odporność na stres i zdolność do dopasowywania się do warunków zewnętrznych).